U skupštinskoj proceduri Republike Srbije nalazi se set izmena poreskih zakona, među kojima su i Izmene i dopune Zakona o porezu na imovinu (u daljem tekstu „Zakon“).

Važeći Zakon u članu dva, između ostalog, propisuje da se porez na imovinu plaća na nepokretnosti koje se nalaze na teritoriji Republike Srbije i to na pravo svojine, kao i pravo svojine na zemljištu i pravo korišćenja gradskog građevinskog zemljišta površine preko 10 ari.

U predloženim izmenama dodaje se stav koji bliže uređuje ovaj član, pa će, shodno izmenama Zakona obveznici poreza na imovinu biti svaki od suvlasnika srazmerno svom udelu u odnosu na ukupnu površinu zemljišta, pa i kada je srazmerna površina udela pojedinog obveznika manja od 10 ari.

Naredna značajnija izmena Zakona se odnosi na član 5 kojim se uređuje osnovica poreza na imovinu za nepokretnost poreskog obveznika koji ne vodi poslovne knjige. Naime, prema novim izmenama Zakona, Vrednost nepokretnosti, osim zemljišta za onog obveznika koji ne vodi poslovne knjige se može umanjiti za amortizaciju po stopi jednakoj za sve nepokretnosti na teritoriji jedinice lokale samouprave a koja iznosi do 1% godišnje primenom proporcionalne metode, a najviše do 40%, počev od isteka svake kalendarske godine u odnosu na godinu u kojoj je izvršena izgradnja, odnosno poslednja rekonstrukcija objekta, a na osnovu odluke skupštine jedinice lokalne samouprave o visini stope amortizacije koja važi na dan 1. januara godine za koju se utvrđuje porez na imovinu i koja je objavljena u skladu sa ovim zakonom.

Sledeća značajnija izmena Zakona se odnosi na elemente za utvrđivanje vrednosti nepokretnosti obveznika koji ne vodi poslovne knjige. Prosečnu cenu odgovarajućih nepokretnosti po zonama na teritoriji jedinice lokalne samouprave, utvrđuje svaka jedinica lokalne samouprave aktom nadležnog organa, na osnovu cena ostvarenih u prometu uz naknadu odgovarajućih nepokretnosti po zonama u periodu od 1. oktobra godine koja prethodi tekućoj godini do 30. septembra tekuće godine.

Za razliku od važećeg Zakona, nove izmene istog predviđaju obimnije razvrstavanje nepokretnosti, kao i njihovo značenje:

• „građevinsko zemljište” je vrsta zemljišta koje je kao takvo definisano zakonom kojim se uređuju planiranje i izgradnja;
• „poljoprivredno zemljište” je vrsta zemljišta koje je kao takvo definisano zakonom kojim se uređuje korišćenje poljoprivrednog zemljišta;
• „šumsko zemljište” je vrsta zemljišta koje je kao takvo definisano zakonom kojim se uređuje korišćenje i upravljanje šumama i šumskim zemljištem;
• „stan” je posebni deo objekta koji čini funkcionalnu celinu koja se sastoji od jedne ili više prostorija namenjenih za stanovanje i po pravilu ima zaseban ulaz, osim kad je (ceo ili u pretežnom delu) kategorisan za obavljanje delatnosti ili se u njemu (u celini ili pretežnom delu) obavlja registrovana delatnost;
• „kuća za stanovanje” je objekat namenjen za stanovanje ili za povremeni boravak (porodična kuća, vila, vikendica, planinska koliba, lovačka kuća i sl.), osim kad je (u celini ili u pretežnom delu), kategorisana za obavljanje delatnosti ili se u njoj (u celini ili pretežnom delu) obavlja registrovana delatnost;
• „poslovni objekat” je zgrada ili drugi (nadzemni i podzemni) građevinski objekat, odnosno posebni deo objekta (lokal, kancelarija i sl.), koji je namenjen za obavljanje delatnosti, uključujući i:

1. stan, odnosno kuću za stanovanje, koji je (u celini ili u pretežnom delu) kategorisan za obavljanje delatnosti ili se u njemu (u celini ili pretežnom delu) obavlja registrovana delatnost;
2. garažu koja se sastoji od više garažnih mesta, odnosno garažnih boksova, sa zajedničkim delovima koji služe pristupu svakom garažnom mestu, odnosno garažnom boksu, namenjenom za obavljanje uslužne delatnosti parkirališta vozila, odnosno smeštaja vazduhoplova, odnosno plovila;
3. „garaža” je objekat ili poseban deo objekta koji čini funkcionalnu celinu, odnosno garažni boks, odnosno garažno mesto, namenjen za parkiranje vozila, odnosno za smeštaj vazduhoplova, odnosno plovila, osim u slučaju iz tačke 6) podtačka (2) ovog člana;

• „pomoćni objekti” su:

1. samostalni objekti koji ne služe za stanovanje ili obavljanje delatnosti i ne razvrstavaju se u objekte iz člana 6a stav 1. tač. 5) do 7) ovog zakona, i to:
   (1) pomoćni objekti koji nisu zgrade (bunari, bazeni, rezervoari, cisterne i sl.);
   (2) pomoćne zgrade (prizemne zgrade i zgrade čija je podna površina ispod površine zemlje) koje su u funkciji stambenog, odnosno poslovnog objekta, koji je izgrađen na istom zemljištu (kotlarnice, podrumi, šupe za smeštaj ogreva i sl.);
2. ekonomski objekti, u skladu sa zakonom kojim se uređuju planiranje i izgradnja;
3. nadstrešnice osnove preko 10m² koje su samostalni objekti.”.

Ukoliko poreski obveznik koji vodi poslovne knjige ne iskazuje osnovicu poreza u poslovnim knjigama po metodu fer vrednosti u skladu sa standardima MRS odnosno MSFI, vrednost objekta je građevinska vrednost, procenjena od strane ovlašćenog veštaka građevinske struke sa stanjem na poslednji dan kalendarske godine u kojoj se utvrđuje porez.

Što se osnovice poreza na imovinu za nepokretnosti obveznika koji vodi poslovne knjige tiče, osnovica je knjigovodstvena vrednost nepokretnosti iskazana na poslednji dan poslovne godine obveznika u tekućoj godini, kad:

1. jedinica lokalne samouprave do 30. novembra tekuće godine ne objavi akt kojim utvrđuje prosečne cene odgovarajućih nepokretnosti u zonama, odnosno prosečne cene odgovarajućih nepokretnosti u najopremljenijoj zoni u slučaju iz stava 2. ovog člana;
2. u zoni i graničnim zonama nije bilo prometa odgovarajućih nepokretnosti u periodu iz člana 6. stav 5. ovog zakona a u najopremljenijoj zoni ne postoji odgovarajuća vrsta nepokretnosti;
3. jedinica lokalne samouprave do 30. novembra tekuće godine ne objavi akt kojim utvrđuje zone i najopremljenije zone, u skladu sa stavom 4. ovog člana.

Takođe, deo izmena Zakona se odnosi na poreska oslobođenja. Tako obveznik poreza na imovinu ne plaća porez kada ukupna osnovica za sve njegove nepokretnosti na jednoj teritoriji jedinice lokalne samouprave ne prelazi iznos od 400.000 dinara. Ukoliko ukupna poreska osnovica za sve nepokretnosti na teritoriji lokalne samouprave iznosi više od 400.000 dinara, prestaje pravo na poresko osobođenje o porez se utvrđuje za sve nepokretnosti obveznika na toj teritoriji počev od nastanka poreske obaveze.